Quy trình làm tương Tamari truyền thống của người Nhật
Nguồn gốc ra đời của tương Tamari Nhật Bản

Đến thế kỷ 17-18, sản xuất nước tương chuyển từ quy mô thủ công sang thương mại. Để tăng sản lượng, phương pháp ủ miso được thay thế bằng hỗn hợp lên men loãng hơn (moromi) với tỷ lệ nước cao hơn. Khi lúa mì được thêm vào cùng với đậu nành, nước tương Nhật Bản hiện đại (Shoyu) ra đời, có hương vị nhẹ hơn và dễ sản xuất hơn so với Tamari truyền thống.
Tamari được sử dụng trong nhiều món ăn Nhật Bản truyền thống như sushi, sashimi, mì udon, tempura, cũng như trong ẩm thực phương Tây khi cần một loại gia vị có vị umami đậm đà.
Nhìn chung, Tamari là một phần quan trọng trong lịch sử phát triển nước tương Nhật Bản, là cầu nối giữa tương đậu nành truyền thống của Trung Quốc và nước tương ngày nay.
=> Xem thêm: Tìm Hiểu Thông Tin Về 6 Loại Nước Tương Nhật Ngon Nhất
Cách sử dụng tương Tamari trong thực dưỡng
Nếu chỉ dùng tương Tamari như một gia vị thì sẽ rất phí vì đây là “vị thuốc” quý trong thực dưỡng do có tính dương và tính kiềm cao. Một số cách sử dụng tương Tamari giúp triệt để công dụng như:
- Tương Tamari với trà bancha: Thức uống này giúp làm thuyên giảm các loại bệnh âm như: thiếu máu, mệt nhọc, tim đập nhanh, ngăn chặn xuất huyết tử cung, làm giảm tình trạng nôn ói,...
- Pha trà bình minh: Thức uống gồm trà bancha, mơ muối lâu năm, bột sắn dây, tương tamari và gừng, uống vào buổi sáng để thanh lọc cho cơ thể, làm sạch đường ruột.
- Tương tamari, trà bancha, mơ muối và nước cốt gừng: Có tác dụng giúp kích thích hệ tiêu hóa, phòng chống bệnh ung thư, giảm mệnh nhọc, lưu thông máu huyết, rất tốt cho sức khỏe của tim mạch
- Tương Tamari với bột sắn dây: Có tác dụng tăng lực, bổ tỳ vị, mát gan, giải độc rượu, tiêu chảy, cao huyết áp
- Tương Tamari để ngâm tỏi: Món ăn giúp ích cho các bệnh về tim mạch, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể và giảm mệt mỏi.
Quy trình làm tương Tamari của người Nhật
Lựa chọn nguyên liệu
- Đậu nành: Người Nhật thường ưa chuộng giống đậu nành trắng (Glycine max), đặc biệt là những giống đậu nành được trồng hữu cơ, chất lượng cao và không biến đổi gen. Loại đậu nành này không chứa lúa mì tạo ra hương vị đậm đà và giàu dinh dưỡng nên phù hợp với người ăn chay, thực dưỡng và người dị ứng với gluten
- Muối biển tự nhiên: Phải sử dụng loại muối biển hoàn toàn thiên nhiên chưa qua tinh chế để đảm bảo các khoáng chất tự nhiên vốn có.
- Men nấm Koji: Đây là loại nấm men Aspergillus oryzae truyền thống Nhật Bản. Một loại vi sinh vật quan trọng giúp phân giải protein và tinh bột, tạo ra axit amin và hương vị đặc trưng. Được sử dụng để lên men thực phẩm như tương miso, nước tương, rượu sake và giấm gạo.
- Nước sạch: Đảm bảo nguồn nước không chứa tạp chất.
- Thùng gỗ tùng: Đây là loại gỗ thích hợp cho quá trình lên men lâu dài
Ngâm và hấp chín đậu nành
- Đậu nành sau khi được chọn lựa và rửa sạch thì mang đi ngâm trong nước từ 12-24 giờ để hạt nở đều.
- Sau khi ngâm, hấp đậu nành đến khi mềm. Điều này tạo điều kiện để nấm mốc Koji hoạt động hiệu quả và giúp quá trình lên men dễ dàng hơn.
Trộn hỗn hợp lên men
- Sau khi đậu nành được hấp chín sẽ chuẩn bị cho quá trình lên men tiếp theo. Mang đậu trộn với nấm mốc Koji. Quá trình nuôi cấy nấm mốc kéo dài nhiều ngày (3 ngày là hoàn hảo) để đảm bảo Koji phát triển mạnh bám quanh các hạt đậu nành.
- Sau khi Koji đã hình thành, hỗn hợp này được rưới nước muối để tạo thành hỗn hợp moromi, tức là thành phẩm trung gian trước khi lên men chính gồm đậu nành, nước, muối và vi khuẩn lên men. Hỗn hợp sau đó được chuyển vào thùng gỗ cedar (gỗ tùng), loại gỗ truyền thống của Nhật Bản, chọn loại gỗ này vì giúp điều hòa quá trình lên men nhờ khả năng thoáng khí tự nhiên. Trên bề mặt sẽ để những tảng đá sông phía trên để tăng lực ép tương.
- Ủ hỗn hợp trong nhiều tháng để đậu nành trải qua quá trình lên men tự nhiên.
Lên men và ủ
- Trong suốt quá trình lên men kéo dài khoảng một năm, hỗn hợp đậu nành sẽ không ngừng sủi bọt (âm thanh sùng sục), cho thấy nấm mốc đang hoạt động mạnh, sản sinh ra các hợp chất tạo hương vị.
- Các thùng gỗ chứa tương sẽ được khuấy định kỳ và tưới chất lỏng lên bề mặt mỗi ngày để thúc đẩy quá trình lên men của tương và đảm bảo sự oxy hóa diễn ra đồng đều, giúp tương đạt chất lượng tốt nhất.
- Hỗn hợp được ủ trong thùng ở môi trường tự nhiên, thường từ 18 tháng đến 3 năm. Trong thời gian này, nấm men và vi khuẩn tự nhiên phân giải protein từ đậu nành, tạo ra axit amin, đặc biệt là glutamate, mang lại vị umami đậm đà cho tương tamari Nhật Bản
Chiết xuất tương Tamari
- Sau một năm lên men, hỗn hợp đã đạt độ chín lý tưởng, tương Tamari được chiết xuất bằng cách ép hỗn hợp moromi, lúc này nó đã sệt, lại có màu nâu đậm, giàu hương vị umami, vị mặn thanh và hậu ngọt tự nhiên, phần nước ép chính là Tamari. Phần tinh chất lắng đọng sẽ được lọc qua tấm vải sau đó đặt vào các khung ép gỗ hoặc kim loại để chắt lọc lấy phần nước cốt để tách nước tương khỏi phần bã.
- Tiếp theo, nước tương được làm nóng nhẹ nhằm dừng quá trình lên men và loại bỏ tạp chất, vớt bỏ bọt để tạo ra thành phẩm cuối cùng có hương vị thuần khiết và đậm đà.
Lọc và đóng gói
- Tương Tamari sau khi chiết được lọc kỹ để loại bỏ tạp chất một lần nữa trước khi đóng gói.
- Đóng gói vào chai thủy tinh hoặc hũ để bảo quản, không thêm bất kỳ chất bảo quản hay phụ gia.
- Nước tương Tamari không chỉ là một loại gia vị mà còn là biểu tượng của sự kết hợp hài hòa giữa tự nhiên và tay nghề truyền thống của người Nhật, tạo nên sản phẩm chất lượng cao với hương vị đặc trưng khó có thể thay thế trong ẩm thực Nhật Bản.
Lý do nên mua tương tamari Nhật Bản thay vì tự làm tại nhà
Đối với các loại nước tương trên thị trường hoàn toàn không thể thay thế Tamari trong thực dưỡng, đặc biệt là là tương công nghiệp chứa thêm chất điều vi (bột ngọt), chất ổn định và lên men bằng hóa chất trong thời gian ngắn khi dùng vị sẽ hài hoà nhờ hóa chất và không tốt cho sức khỏe.
Nếu bạn chọn phương pháp tự làm nước tương tại nhà thì có thể gặp một số khó khăn trong quá trình sản xuất và tìm kiếm nguyên liệu. Đôi khi thành phẩm sẽ không đậm đà và chuẩn vị của người Nhật do nhiều yếu tố như:
- Chất lượng và độ chính xác cao: Tương tamari, được sản xuất theo quy trình truyền thống, kiểm soát chặt chẽ từ nguyên liệu đến thành phẩm. Tại nhà, khó đạt được độ chuẩn xác về tỷ lệ muối, koji, và thời gian lên men.
- Thời gian lên men lâu dài: Tamari cần 18 tháng đến 3 năm để lên men hoàn toàn, trong khi làm tại nhà thường khó đảm bảo thời gian và môi trường lên men phù hợp.
- Nguyên liệu đạt chuẩn: Các nhà sản xuất Nhật Bản sử dụng đậu nành chất lượng cao, không biến đổi gen, muối biển tự nhiên và koji truyền thống. Tự làm tại nhà khó đảm bảo nguồn nguyên liệu đạt chuẩn và rất khó tìm hay thay thế.
- Hương vị đậm đà, chuẩn vị: Tamari Nhật Bản có vị umami đặc trưng nhờ quá trình lên men tự nhiên lâu dài. Làm tại nhà có thể không đạt được hương vị tinh tế này do thiếu kinh nghiệm và thiết bị phù hợp (thùng gỗ tùng).
- An toàn và tiện lợi: Sản phẩm Nhật Bản được kiểm định nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm, giúp bạn yên tâm sử dụng. Tự làm tại nhà có nguy cơ nhiễm khuẩn hoặc không đảm bảo chất lượng hoặc điều kiện khí hậu khiến vi khuẩn phát triển nhanh hơn.
- Tiết kiệm công sức và thời gian: Quy trình làm tamari tại nhà yêu cầu nhiều công đoạn phức tạp và thời gian dài, không phù hợp cho những người bận rộn hay chưa có kinh nghiệm rất dễ thất bại gây mất thời gian và tiền bạc.
=> Xem thêm: Có nên tự làm nước tương tamari tại nhà hay không?
Mua nước tương Tamari Nhật Bản ở đâu ?
Hiện tại, chúng tôi có 2 loại Tamari có thời gian lên men khác nhau nhưng đều thích hợp với lối sống thuận tự nhiên, bạn có thể tham khảo:
- Nước tương Tamari Organic (900ml): Sản phẩm nhập khẩu nguyên chai, được lên men tự nhiên từ 100% đậu nành mà không chứa lúa mì, thời gian ủ 3 năm là tương hữu cơ phù hợp cho người ăn chay và theo chế độ thực dưỡng. Sản phẩm không có chất bảo quản, tạo hương vị đậm đà, bổ sung enzyme hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả.
- Nước tương Genuine Tamari (500ml): Sản phẩm chuẩn vị Nhật, được lên men tự nhiên, thời gian ủ khoảng 1,5 năm nhưng vẫn giàu dưỡng chất có vị mặn đặc trưng, tướng sánh mịn và thơm thích hợp với người áp dụng thực dưỡng muốn tiết kiệm chi phí và bảo vệ sức khỏe lành mạnh.
- Không chứa gluten, thích hợp cho người ăn chay và người có chế độ ăn không gluten.
- Vị umami đậm đà, bổ sung hương vị tự nhiên cho các món ăn.
- Giữ được hương vị nguyên bản và dinh dưỡng từ đậu nành.
- Quy trình tự nhiên, không sử dụng hóa chất hay quy trình công nghiệp.
- Tương Tamari không chỉ là gia vị, mà còn là tinh hoa ẩm thực truyền thống Nhật Bản, mang lại giá trị sức khỏe vượt trội.
.png)
Qua bài viết Tiến Khang đã trình bày chi tiết quy trình làm tương tamari của người Nhật. Tương Tamari không chỉ góp phần làm phong phú thêm nền ẩm thực Nhật Bản mà còn là minh chứng cho giá trị của thực phẩm lên men truyền thống. Sự cân bằng giữa hương vị, dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe vượt trội đã khiến Tamari trở thành một lựa chọn tuyệt vời trong lối sống thực dưỡng.
Xem các bài viết hữu ích khác tại:
=> Sự khác biệt giữa nước tương công nghiệp và nước tương tamari
=> Nước tương tamari thực dưỡng Nhật Bản có tốt không?
=> Top 5 Loại Gia Vị Nhật Tốt Nhất Cho Sức Khỏe