Nguyên tắc phân định âm dương và cách áp dụng trong thực dưỡng
Ngày đăng07/02/2025
218Lượt xem
Nguồn tintienkhang.com
0
Vũ trụ đều tồn tại và phát triển nhờ vào sự tương tác giữa hai yếu tố âm và dương, mỗi yếu tố có đặc điểm và vai trò riêng biệt, nhưng lại luôn luôn bổ sung, hòa hợp với nhau. Nó không chỉ đại diện cho hai mặt đối lập, mà còn thể hiện sự cân bằng và hài hòa, là yếu tố quyết định sự sống còn và sự thay đổi trong tự nhiên. Việc hiểu và áp dụng nguyên tắc phân định âm dương giúp người thực dưỡng điều chỉnh các yếu tố trong cuộc sống, từ sức khỏe, tâm lý đến các mối quan hệ xã hội. Bài viết này Tiến Khang sẽ đi sâu vào phân tích các nguyên tắc trên cũng như cách thức áp dụng vào ăn uống, chăm sóc cơ thể hàng ngày, cùng xem hết bài viết nhé!
Thế nào là âm dương?
Âm và Dương là hai khái niệm được sử dụng để biểu thị các thuộc tính đối lập nhưng bổ trợ lẫn nhau trong cùng một phạm trù sự vật hoặc hiện tượng.
Hai thuộc tính này không tồn tại độc lập mà tương hỗ, tạo nên ý nghĩa tổng thể. Ví dụ, ngày đối lập với đêm, sáng đối lập với tối, yêu đối lập với ghét, hưng phấn đối lập với ức chế.
Học thuyết Âm Dương bắt nguồn từ triết học cổ đại phương Đông, đóng vai trò quan trọng trong việc giải thích và phân loại sự phát triển cũng như chuyển hóa lẫn nhau của các sự vật, hiện tượng.
Khi áp dụng, bước đầu tiên và quan trọng nhất là phải xác định rõ phạm trù của sự vật. Điều này giúp đảm bảo việc phân loại Âm Dương trở nên chính xác và có giá trị. Ví dụ, trong phạm trù các loại ngũ cốc, kê được coi là Dương hơn nếp; trong trái cây, táo lại Dương hơn cam.
Một số nguyên tắc cơ bản để phân loại và áp dụng Âm Dương một cách đúng đắn:
Hai thuộc tính này không tồn tại độc lập mà tương hỗ, tạo nên ý nghĩa tổng thể. Ví dụ, ngày đối lập với đêm, sáng đối lập với tối, yêu đối lập với ghét, hưng phấn đối lập với ức chế.
Học thuyết Âm Dương bắt nguồn từ triết học cổ đại phương Đông, đóng vai trò quan trọng trong việc giải thích và phân loại sự phát triển cũng như chuyển hóa lẫn nhau của các sự vật, hiện tượng.
Khi áp dụng, bước đầu tiên và quan trọng nhất là phải xác định rõ phạm trù của sự vật. Điều này giúp đảm bảo việc phân loại Âm Dương trở nên chính xác và có giá trị. Ví dụ, trong phạm trù các loại ngũ cốc, kê được coi là Dương hơn nếp; trong trái cây, táo lại Dương hơn cam.
Một số nguyên tắc cơ bản để phân loại và áp dụng Âm Dương một cách đúng đắn:
Âm Dương mang tính tương đối
Âm và Dương không phải là thuộc tính cố định mà thay đổi tùy theo sự so sánh. Chẳng hạn, nước ấm là Dương khí so với nước lạnh, nhưng lại là Âm khi so với nước nóng. Do đó, bất kỳ sự vật nào cũng không mang bản chất tuyệt đối Âm hay Dương mà thuộc tính của nó phụ thuộc vào đối tượng so sánh trong cùng một phạm trù.
Âm Dương phụ thuộc phạm trù cụ thể
Âm Dương chỉ mang ý nghĩa khi được so sánh trong một phạm trù rõ ràng. Ví dụ, trong phạm trù trái cây, táo được coi là Dương hơn cam. Nhưng nếu so táo với nếp thuộc nhóm ngũ cốc, táo sẽ trở thành Âm. Do đó, việc phân định Âm Dương đòi hỏi phải xác định chính xác phạm trù sự vật hoặc nhóm các đối tượng có cùng đặc tính, tính chất.
Thế nào là âm dương?
Sự phân định dựa trên nhiều khía cạnh khoa học
Âm Dương được xác định dựa vào các nguyên tắc vật lý, hóa học, sinh học, sinh thái học, sinh lý học, và cả định hướng phát triển. Một loại thực phẩm có thể mang đặc tính Dương khi xét theo màu sắc nhưng lại thuộc tính Âm nếu xét về tác dụng trương nở. Điều này cho thấy trên cùng một vật thể, có thể tồn tại đồng thời các yếu tố Âm và Dương tùy theo phương diện nghiên cứu. Thực tế sự phân định Âm Dương tập trung chủ yếu vào tác động của thực phẩm hoặc dược liệu đối với cơ thể (quân bình âm dương)
Ứng dụng Âm Dương trong thực tế
- Tây y chú trọng vào thành phần hóa học và các tác dụng cụ thể của dược chất trong điều trị bệnh.
- Đông y lại tập trung vào tính năng, tính dược, và ảnh hưởng tổng thể của vị thuốc, bài thuốc lên cơ thể, đặc biệt là quy kinh và chủ trị.
- Phương pháp thực dưỡng Ohsawa đề xướng sử dụng tỷ lệ giữa K (Potassium) và Na (Natrium) trong thực phẩm để phân loại Âm Dương một cách tổng quát. Tuy nhiên, cách phân loại này không hoàn toàn chính xác vì thực phẩm còn chứa nhiều thành phần hóa học khác.
Trong thực dưỡng, điều quan trọng là chọn những loại thực phẩm hoặc dược liệu có khả năng hỗ trợ cơ thể duy trì hoặc tái lập trạng thái cân bằng bền vững. Ví dụ, khi sử dụng ớt đỏ, người ta không quá chú trọng vào màu đỏ là Dương, mà tập trung vào tác dụng làm nóng, gây trương nở, hoặc kích thích chảy nước mũi của ớt lên cơ thể.
Tóm lại, sự phân loại Âm Dương của một thực phẩm hay dược liệu chỉ thực sự có ý nghĩa khi được xếp vào một phạm trù cụ thể, chẳng hạn như nhóm ngũ cốc, hoặc lớp củ rễ. Đồng thời, cần dựa vào tác dụng chính yếu của chúng lên cơ thể, ví dụ như trị đau xương khớp, làm giảm viêm, hay điều chỉnh cân bằng acid. Việc áp dụng Âm Dương trong thực tế cần linh hoạt, dựa trên sự hiểu biết sâu sắc về cả tính chất vật lý và tác động sinh học của từng loại thực phẩm hoặc dược liệu.
.png "Sự phân định dựa trên nhiều khía cạnh khoa học")
Tóm lại, sự phân loại Âm Dương của một thực phẩm hay dược liệu chỉ thực sự có ý nghĩa khi được xếp vào một phạm trù cụ thể, chẳng hạn như nhóm ngũ cốc, hoặc lớp củ rễ. Đồng thời, cần dựa vào tác dụng chính yếu của chúng lên cơ thể, ví dụ như trị đau xương khớp, làm giảm viêm, hay điều chỉnh cân bằng acid. Việc áp dụng Âm Dương trong thực tế cần linh hoạt, dựa trên sự hiểu biết sâu sắc về cả tính chất vật lý và tác động sinh học của từng loại thực phẩm hoặc dược liệu.
Sự phân định dựa trên nhiều khía cạnh khoa học
Nguyên tắc phân định âm dương
Âm dương chỉ có tính cách tổng quát và chỉ ứng dụng sau khi đã đi sâu vào chi tiết, sự phân biệt cũng theo 7 nguyên tắc như sau:
Về vật lý
- Màu sắc theo Phản Quang đồ: Đỏ, Cam, Vàng Lục, Lam, Chàm, Tím. (Sắp xếp thứ tự từ dương đến âm). Các làn sóng ngắn càng dương, toả nhiệt càng nhiều.
- Hình dáng: Các vật thể có hình chữ nhật đứng được coi là Âm hơn so với hình chữ nhật nằm ngang. Hình dạng càng nhỏ gọn thì tính Dương càng cao.
- Trọng lượng: Vật có cùng thể tích nhưng tỷ trọng hay trọng lượng nặng hơn thì dương hơn.
- Cấu trúc: Vật thể đặc, rắn chắc sẽ được coi là Dương hơn so với các vật thể rỗng hoặc có nhiều khoảng trống bên trong.
.png "Về vật lý")
Về hoá học
- Thành phần K/Na: Tỷ lệ Kali (K) trên Natri (Na) càng cao, vật thể đó càng mang tính Âm khi so sánh trong cùng một đằng lượng. Ví dụ như:
- Thức ăn quân bình sẽ có tỷ lệ Kali/Natri là 5
- Thức ăn sẽ âm hơn khi có tỷ lệ Kali/Natri >5
- Thức ăn sẽ dương hơn khi có tỷ lệ Kali/Natri <5
=> Ví dụ: Gạo lứt có tỷ lệ Kali/Natri = 4.5 nên gạo lứt thuộc nhóm thực phẩm dương, gần với quân bình âm dương nhất.
- Thành phần nước chứa bên trong: Vật thể hoặc thực phẩm chứa nhiều nước hơn thường được xem là Âm hơn so với những thứ khô ráo, ít nước.
- Nhiệt độ: Các vật thể hoặc thực phẩm nóng hơn thì dương hơn so với lạnh.
=> Xem thêm: Vì Sao Thực Dưỡng Lại Sử Dụng Gạo Lứt? Các Loại Gạo Lứt Thực Dưỡng Tốt Nhất Cho Sức Khỏe
.png "Về hoá học")
Về hoá học
Về định hướng phát triển
- Trên mặt đất: Càng phát triển xa mặt đất càng âm, Ví dụ cây dừa âm hơn so với cây đu đủ
- Dưới mặt đất: Những thực vật đâm sâu xuống lòng đất như củ sắn dây được xem là Dương hơn so với những loại lan rộng như củ khoai mì.
.png "Về định hướng phát triển")
Về sinh vật học
- Thời gian tăng trưởng: Trong cùng một khoảng thời gian, vật thể hoặc sinh vật phát triển chậm hơn sẽ mang tính Dương, trong khi vật thể phát triển nhanh hơn được coi là Âm.
- Thời gian nấu chín: Thực phẩm nấu càng lâu càng mang tính Dương. Ví dụ, món hầm lâu giờ sẽ Dương hơn so với món luộc nhanh.
.png "Về sinh vật học")
Về sinh thái học
- Khí hậu: Các thực vật phát triển ở vùng lạnh, hàn đới thường có tính Dương hơn so với thực vật mọc ở vùng nhiệt đới nóng ẩm. Ví dụ, quả mọc ở vùng ôn đới như táo thường Dương hơn so với chuối ở vùng nhiệt đới.
- Khuynh hướng: Các vật thể phát triển vào mùa thu và đông, khi khí hậu lạnh và độ tăng trưởng chậm, thường Dương hơn. Ngược lại, những vật thể phát triển vào mùa xuân và hè, khí hậu ấm, phát triển nhanh, thường Âm hơn.
.png "Về sinh thái học")
Về sinh hóa học
- Khuynh hướng phát triển: Vật thể bị chi phối bởi ly tâm lực (phát triển ra ngoài) mang tính Âm, trong khi vật bị chi phối bởi cầu tâm lực (co vào bên trong) mang tính Dương. Ví dụ, chuối với khuynh hướng tỏa ra thành nải mang tính Âm hơn so với trái mận.
- Phản ứng hóa học: Những phản ứng làm cho co rút, teo tóp là dương. Trong khi phản ứng giãn nở, choáng váng, say sẽ mang tính âm hơn.
- Thời gian tác dụng: Triệu chứng xảy ra vào buổi sáng như sốt cao thường Dương hơn so với triệu chứng xuất hiện vào buổi chiều hoặc tối.
.png "Về sinh hóa học")
Về sinh lý học
- Vị trí: Phần sau đầu là dương, trán và hai thái dương là âm.
- Sinh hoạt: Hoạt động thì dương hơn so với thụ động.
- Dưỡng khí (oxygen): Nhiều là Dương, ít dưỡng khí là âm.
- Hơi thở và nhịp đập tim: Nhanh là Dương, Chậm là Âm.
- Tác động: Làm cho co rút, teo tóp là Dương. Làm cho giãn nở, choáng váng, say là Âm
- Xúc cảm: Vui là Dương Sợ là Âm
- Nhiệt độ: Nóng là Dương, lạnh là Âm.
- Màu da: Hồng là Dương, Nhợt xanh là Âm.
- Giọng nói: Giọng cao to là Dương, giọng lí nhí thấp là Âm.
.png "Về sinh lý học")
Nếu bạn là người nhập môn thực dưỡng, nguyên lý Âm Dương chính là nền móng cơ bản để bạn có thể xây dựng một sức khỏe cân bằng và trí tuệ phát triển trí phán đoán. Đây là một bài viết đặc biệt được chuyển ngữ trực tiếp từ Tiếng Nhật. Tuy không mới nhưng lời lẽ, ngôn từ ý tứ rất rõ ràng trong sáng và dễ hiểu sẽ giúp bạn thấy thích thú khi bắt đầu bước vào ngưỡng cửa tìm hiểu một thế giới mới.
Áp dụng âm dương trong phân loại thực phẩm và thuốc
Trong thực tế, việc áp dụng phân biệt âm dương chủ yếu giúp cơ thể duy trì hoặc tái lập quân bình của cơ thể thuận lợi hơn. Một số trường hợp như:
- Hóa dược, gia vị: Lớp gồm những loại hoá dược âm hơn nhiều so với rượu và cũng khó giúp cơ thể duy trì hay tái lập quân bình hơn.
- Đường & sữa: làm tăng lipid và axit hóa dòng máu.
- Rượu: Lớp gồm những thức uống âm hơn lớp cốc loại và khó giúp cơ thể duy trì hay tái lập quân bình hơn.
- Trái cây: Lớp gồm những trái cây âm hơn lớp cốc loại và cũng khó giúp cơ thể duy trì hay tái lập quân bình hơn so với lớp rau tươi.
- Rau tươi, đậu hạt: Giúp cơ thể dễ tái lập quân bình và duy trì quân bình.
- Cốc loại lứt: Lớp giúp cơ thể dễ duy trì tái lập quân bình hơn cả.
- Cá các loại, dầu: Lớp dương hơn so với cốc loại và khó giúp cơ thể tái lập quân bình hơn.
- Thịt, trứng: Lớp dương hơn so với cá, dầu và càng khó giúp cơ thể tái lập quân bình hơn.
.png "Áp dụng âm dương trong phân loại thực phẩm và thuốc")
Tính dược của từng loại thực phẩm trong từng lớp đã phân loại và tác dụng của nó đối với từng bệnh trạng của cơ thể, thí dụ như bệnh ngứa lở ngoài da thì dù bắp lứt rất ưa dùng trong thực dưỡng, nhưng do cái tính chất riêng của bắp là làm lở da. Vậy bệnh lở ngứa ngoài da không nên ăn bắp, nếp, mè. Bệnh ho tránh ăn mè, ăn nếp (nếp tạo nhiệt là làm khó thở). Sau đó, mới phân biệt bệnh lở ngứa, hay ho thuộc âm tính hay bệnh lở ngứa, họ thuộc dương tính để có thể điều trị được tỉ mỉ hơn.
Cách nhận biết cơ thể khi ăn quá âm hoặc quá dương
Thông qua tình trạng phân
Phân, mặc dù thường bị xem là chất thải không đáng quan tâm, thực chất lại là một công cụ hữu ích để đánh giá chế độ ăn uống. Những người áp dụng chế độ thực dưỡng và ăn uống quân bình sẽ có phân màu vàng như trứng chiên hơi quá lửa, kích thước tương đương ngón chân cái, nổi trên mặt nước và không bị rã khi gặp nước.
Khi nói đến phân đi cầu ai cũng nghĩ đó là chất thải hôi hám, bất tịnh và không thèm đếm xỉa gì tới. Nhưng ít ai biết được phân đi cầu là một trong những công cụ quan trong giúp cung cấp thông tin tốt về các loại thực phẩm mà bạn đã tiêu thụ dương, âm hay cân bằng.
Một người đang áp dụng chế độ thực dưỡng, ăn uống quân bình khi khi đi cầu phân sẽ có màu vàng như trứng chiên hơi quá lửa, kích thước bằng ngón chân cái, nổi trên mặt nước và không rã trong nước.
Khi nói đến phân đi cầu ai cũng nghĩ đó là chất thải hôi hám, bất tịnh và không thèm đếm xỉa gì tới. Nhưng ít ai biết được phân đi cầu là một trong những công cụ quan trong giúp cung cấp thông tin tốt về các loại thực phẩm mà bạn đã tiêu thụ dương, âm hay cân bằng.
Một người đang áp dụng chế độ thực dưỡng, ăn uống quân bình khi khi đi cầu phân sẽ có màu vàng như trứng chiên hơi quá lửa, kích thước bằng ngón chân cái, nổi trên mặt nước và không rã trong nước.
Khi ăn quá dương
- Dấu hiệu: Phân khô, cứng như phân dê, màu nâu đậm. Đây là biểu hiện của việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm Dương, chẳng hạn như ăn quá mặn hoặc sử dụng nhiều món rang, nướng.
- Cách xử lý:
- Giảm lượng muối trong chế độ ăn.
- Tăng cường tập thể dục buổi sáng.
- Bổ sung các món ăn cân bằng như phổ tai bí đỏ, súp rau củ.
- Uống nước rau má ruộng.
- Sử dụng viên bổ sung lợi khuẩn như Life Space Probiotics 32 tỷ lợi khuẩn.
Khi ăn quá âm
- Dấu hiệu: Phân nhão, lỏng, nhiều nước. Đây là dấu hiệu cơ thể đã tiêu thụ quá nhiều thực phẩm Âm như trái cây, hoặc thiếu muối.
- Cách xử lý:
- Sử dụng cà phê ngũ cốc Đức.
- Uống trà bình minh hoặc tinh chất mơ.
- Ăn thêm các loại rau củ như cà rốt, củ sen, su hào, ngưu bàng.
- Sử dụng viên bổ sung lợi khuẩn Life Space Probiotics 32 tỷ lợi khuẩn để hỗ trợ hệ tiêu hóa.
.png "Thông qua tình trạng phân")
Thông qua sự bài tiết nước tiểu
Những người áp dụng đúng lối sống thuận tự nhiên, ăn uống như phương pháp thực dưỡng thì sẽ có nước tiểu màu vàng, trong như bia. Trong 1 ngày người nam sẽ đi tiểu từ 3 đến 4 lần, người nữ đi không quá 2 đến 3 lần.
Trong trường hợp nước tiểu quá nhạt hoặc trắng trong thì rất có khả năng cơ thể bạn đang quá thừa âm thiếu dương.
Cách xử lý: Điều chỉnh chế độ ăn bằng cách tăng cường các thực phẩm Dương như ngũ cốc nguyên hạt, súp rau củ, hoặc giảm bớt các thực phẩm Âm như trái cây nhiều nước.
Việc quan sát phân và nước tiểu không chỉ giúp nhận biết tình trạng Âm Dương của cơ thể mà còn cung cấp gợi ý thiết thực để điều chỉnh chế độ ăn uống. Đối với người nhập môn thực dưỡng, đây là cách tiếp cận tự nhiên, đơn giản nhưng hiệu quả để duy trì sức khỏe cân bằng và tăng cường sức mạnh thể chất.
.png "Thông qua sự bài tiết nước tiểu")
Trên đây Tiến Khang đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên tắc phân định âm dương. Đây là lý thuyết vừa khó vừa dễ để hiểu đúng và áp dụng vào chăm sóc sức khỏe, ăn uống thì cần thời gian học tập nên bạn có thể tham gia vào CLB100 để cùng nhau học hỏi kiến thức, kinh nghiệm từ những người đi trước và các chuyên gia thực dưỡng với hơn 50 năm kinh nghiệm. Đây chính là nơi uy tín - chất lượng - đáng tin cậy mà người mới bắt đầu nên biết và tham gia.
Xem các bài viết hữu ích khác tại:
=> 7 Nguyên Lý Cân Bằng Âm Dương Trong Thực Dưỡng Ohsawa
=> Cách Cân Bằng Âm Dương Trong Ăn Uống - Thực Dưỡng Ohsawa
=> Khám phá quy luật chuyển âm sang dương và cách áp dụng vào chế độ ăn uống quân bình
Trong trường hợp nước tiểu quá nhạt hoặc trắng trong thì rất có khả năng cơ thể bạn đang quá thừa âm thiếu dương.
Cách xử lý: Điều chỉnh chế độ ăn bằng cách tăng cường các thực phẩm Dương như ngũ cốc nguyên hạt, súp rau củ, hoặc giảm bớt các thực phẩm Âm như trái cây nhiều nước.
Việc quan sát phân và nước tiểu không chỉ giúp nhận biết tình trạng Âm Dương của cơ thể mà còn cung cấp gợi ý thiết thực để điều chỉnh chế độ ăn uống. Đối với người nhập môn thực dưỡng, đây là cách tiếp cận tự nhiên, đơn giản nhưng hiệu quả để duy trì sức khỏe cân bằng và tăng cường sức mạnh thể chất.
Thông qua sự bài tiết nước tiểu
Trên đây Tiến Khang đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên tắc phân định âm dương. Đây là lý thuyết vừa khó vừa dễ để hiểu đúng và áp dụng vào chăm sóc sức khỏe, ăn uống thì cần thời gian học tập nên bạn có thể tham gia vào CLB100 để cùng nhau học hỏi kiến thức, kinh nghiệm từ những người đi trước và các chuyên gia thực dưỡng với hơn 50 năm kinh nghiệm. Đây chính là nơi uy tín - chất lượng - đáng tin cậy mà người mới bắt đầu nên biết và tham gia.
Xem các bài viết hữu ích khác tại:
=> 7 Nguyên Lý Cân Bằng Âm Dương Trong Thực Dưỡng Ohsawa
=> Cách Cân Bằng Âm Dương Trong Ăn Uống - Thực Dưỡng Ohsawa
=> Khám phá quy luật chuyển âm sang dương và cách áp dụng vào chế độ ăn uống quân bình
_20240709132218.png)
_20240924153443.jpg)
