Nguyên lý cân bằng Âm Dương trong ăn uống được biết đến là một nguyên tắc rất quan trọng của thực dưỡng Ohsawa giúp chúng ta ăn sao cho đúng cách để có một cơ thể khỏe mạnh và ngăn chặn mọi bệnh tật. Nếu bạn là người nhập môn chưa hiểu rõ về nguyên lý này thì hãy cùng Tiến Khang tìm hiểu ngay bài viết sau đây.

Tìm hiểu về cân bằng âm dương trong ăn uống

Sự cân bằng Âm Dương trong ăn uống được xuất phát từ một phần trong triết học phương Đông do tiên sinh Ohsawa thuyết giảng trong phương pháp thực dưỡng. Theo thuyết này, tất cả vạn vật trên đời đều tồn tại hai thứ đó là Âm và Dương. Hai thái cực này luôn có xu hướng đối nghịch nhau và hoàn thiện lẫn nhau để duy trì sự vận động một cách tương đối nhất.
Thuyết cân bằng Âm và Dương cũng được áp dụng trong ăn uống và chúng rất quan trọng để giúp chúng ta ăn sao cho đúng cách. Một món ăn tốt cho sức khỏe là khi chúng ta cần phải cân bằng được tính âm dương trong thực phẩm với tính âm dương trong cơ thể con người. Chẳng hạn như, Khi cơ thể đang bị cảm lạnh (bệnh âm) thì ăn những thứ nhiệt (dương) như cháo gạo lứt, uống trà bình minh. Còn đối với những người bị cảm nắng (dương) thì nên dùng cháo hành (âm). 
Ngoài ra, chúng ta cần dựa vào tình trạng cơ thể đang mang khuynh hướng âm hay dương để lựa chọn một món ăn phù hợp. Đối với những người cơ thể nóng tức (dương) thì nên ăn những món ăn âm. Ngược lại, đối với những cơ thể lạnh tức (âm) thì nên ăn những món ăn (dương) sẽ tốt hơn. Ví dụ như những người mắc bệnh tiểu đường, cơ thể có môi trường âm tính, họ thường bị lở loét và có vết thương lâu lành. Nếu như ăn quá nhiều đường (âm tính) thì cơ thể lại càng trương nở lở loét hơn còn nếu ăn có sử dụng muối (dương tính) thì cơ thể sẽ nhanh lành và vết thương se lại.
Đối với mùa đông thì khí hậu âm tính nên nấu những món ăn dương tính. Còn vào mùa hè khí hậu dương tính thì nên chọn ăn những thực phẩm âm tính để sử dụng trong các bữa ăn.
Cơ thể chúng ta luôn thay đổi từng ngày vì thế mà bạn cần phải dựa vào tình trạng cơ thể mang khuynh hướng âm hay dương để biết cách mà lựa chọn thực phẩm phù hợp cho mỗi bữa ăn.

Tính âm dương trong thực phẩm

Trên thực tế, không có loại thực phẩm nào là âm hoàn toàn cũng như dương hoàn toàn. Thực phẩm này chỉ được nhận định âm hay dương khi so sánh với một loại thực phẩm khác. Chúng ta có thể phân định âm dương của thực phẩm theo 3 cách sau:

Phân định âm dương giữa các loại thực phẩm với nhau

Độ âm dương trong thực phẩm với nhau được sắp xếp theo bạn dưới đây (từ cực âm sang cực dương):
Âm: đường trắng -> giấm -> đường tinh luyện -> rượu -> dầu ăn ->  mật ong -> hoa quả -> nấm -> đậu phụ -> nước -> hạt-> đậu -> rau -> rong biển -> ngũ cốc -> sò hến -> cá sông -> xì dầu -> tương đậu miso -> cá biển -> muối biển -> chim -> bò lợn -> trứng -> muối tinh chế : Dương
Để cân bằng tính âm dương chúng ta cần phải ăn chủ yếu những loại thực phẩm không quá âm mà cũng không được quá dương. Ăn chủ yếu những loại thực phẩm ở giữa là tốt nhất cho cơ thể. Những thực phẩm trong họ nhà nấm kéo đến muối biển là thức ăn mà chúng ta nên ăn thường ngày để cân bằng âm dương trong ăn uống. 

Phân định âm dương giữa các loại thực phẩm trong cùng một loại thực phẩm với nhau

Cách phân định âm dương của thực phẩm cùng loại sẽ dựa trên nhiều yếu tố phân theo tiêu chuẩn về tính chất, hình dáng, quá trình phát triển, mùi vị và màu sắc để so sánh.
Một số ví dụ để phân biệt tính âm dương trong thực phẩm:

• Phân định trên các bộ phận với nhau

Củ cải trắng nhìn vào màu sắc của lá củ cải có màu xanh và phần củ thì màu trắng. Dựa vào bảng “Âm và Dương của màu sắc” (mục 1, trang 13 trong bảng Âm dương trong mọi vật”) thì nhận thấy màu xanh âm tính hơn màu trắng. Về quá trình phát triển thì phần lá xanh vương trồi lên trên thì mang tính âm còn phần củ đâm xuống lòng đất thì mang tính dương.

• Phân định về màu sắc

Phân định củ cải trắng và củ cà rốt: cà rốt có màu đỏ dương tính hơn của cải trắng. 

• Phân định về cách chế biến

Phân định rau sống và rau đã chín: Rau sống thì thái nhỏ cho thêm chút muối thì được dương tính nhưng rau đã nấu chín nóng hơn vì thế dương tính hơn rau sống. 

• Phân định về tính chất

Khi phân định củ cải sống và củ cải sấy: Củ cải sống nhiều nước hơn còn củ cải sấy ít nước hơn, củ cải sống mềm, củ cải sấy khô cứng hơn nên củ cải sấy dương tính hơn.

• Phân định về hình dáng

Phân định củ cải sống và củ cải muối: Củ cải muối nhiều nước hơn có vị cay nhưng không có vị mặn, còn củ cải muối có vị mặn vì thế củ cải muối dương tính hơn củ cải sống.

• Phần định về nơi sinh sống

Động vật sống ở đồng bằng dương hơn so với động vật miền núi cao. Các động vật ở dưới biển thì dương hơn những loại động vật trên đất liền. Cá nước mặn thì dương hơn cá nước biển.

Phân định cách chế biến làm dương hóa thực phẩm

Cách cân bằng âm dương trong ăn uống cũng được thể hiện qua cách chế biến để dương hóa những loại thực phẩm âm:

• Ngâm muối: Chanh tươi sẽ âm hơn chanh muối, mơ muối sẽ dương hơn quả mơ tươi, củ cải trắng sẽ âm hơn củ cải muối.
• Thời gian ngâm, ủ: Thực phẩm để lâu từ vài năm thì sẽ dương hơn và có dược tính cao hơn những loại thực phẩm ngâm được vài tháng.
• Rang: Gạo lứt rang sẽ dương hơn gạo lứt thường.
• Nấu, hấp, luộc: Rau nấu chín sẽ dương hơn những loại rau sống.

Cách nhận biết thể trạng âm hay dương trong cơ thể 

Nếu như thực phẩm phân định âm dương bằng nhiều yếu tố khác nhau thì cơ thể chúng ta cũng phân định được tính âm dương qua đặc điểm tâm sinh lý, cách sinh hoạt, nơi sống, sức khỏe... để nhận biết cơ thể đang ở trạng thái âm hay dương. Bạn có thể dựa vào bảng dưới đây để nhận biết cơ thể đang âm hay đang dương

Cơ thể Âm	Cơ thể Dương
Hoạt động chậm	Hoạt động nhanh
Giọng cao	Giọng thấp
Bình tĩnh	Nóng nảy
Yếu đuối, dễ khóc	Cứng rắn, mạnh mẽ
Chậm chạp	Nhanh nhẹn
Dễ cảm thấy đau	Khó cảm thấy đau
Máu khó đông	Máu dễ đông
Dễ buồn ngủ	Dù không ngủ vẫn thấy bình thường
Nhiệt độ cơ thể thấp	Nhiệt độ cơ thể cao
Nước tiểu nhạt	Nước tiểu đậm
Mí mắt bên trong màu hồng	Mí mắt bên trong màu đỏ
Mắt to	Mắt híp
Phân đi cầu nhão	Phân đi cầu đặc, cứng

Cách lựa chọn thức ăn phù hợp với thể trạng cơ thể

Dưới đây là một số cách để lựa chọn thực phẩm giúp cơ thể đạt quân bình Âm Dương:

• Nên ăn các thực phẩm gần ở mức trung bình (tức là dương ít và âm ít) như nấm, nước, đậu phụ…
• Cần tránh ăn các thức ăn quá dương cũng như quá âm như đường, thịt động vật,...
• Đối với người âm tính thì nên ăn thêm những loại thực phẩm mang tính dương nhiều hơn. Còn đối với những người dương tính thì nên ăn các thực phẩm âm tính nhiều hơn.
• Ngoài việc ăn uống chúng ta cần phải hài hòa âm dương trong môi trường sống như tập thiền định, tập yoga, tắm nắng, tắm cát, hít không khí biển...

Từ những thông tin bên trên, Tiến Khang hy vọng bạn có thể biết cách lựa chọn thực phẩm để cân bằng âm dương trong ăn uống đúng cách để giúp cơ thể luôn được quân bình và khỏe mạnh hơn. Chúc bạn luôn có duy trì được quân bình, khỏe mạnh và thành công!
=> Xem thêm: 7 Nguyên Lý Cân Bằng Âm Dương Trong Thực Dưỡng Ohsawa